De Stress Overzichts Meter (S.O.M.)

Klik HIER om de S.O.M. in te vullen

Er bestaan verrassend veel Stress meters op Internet. Ze kunnen zowel lichamelijke (stress)-signalen meten zoals bijvoorbeeld je hartslag, slaapritme, bloeddruk, etc. Maar ook vragenlijsten die meten hoe je je voelt en waar je je druk om maakt.

Dit laatste doet ook de Stress Overzichts Meter (S.O.M.). Het is een snel in te vullen korte vragenlijst die indirect probeert te achterhalen waar jij je het meeste druk om maakt. 

Het is gebaseerd op mijn klinische ervaring en enige theorie over welke stressoren er bij mensen zoal kunnen spelen. 

Mensen komen bij een psycholoog of psychiater omdat vaak hun stress-niveau te hoog is opgelopen. Meestal heeft dat te maken met enkele tegenslagen en een daardoor verminderde veerkracht.

Algemene klachtenlijsten worden dan gebruikt om het aantal klachten goed in kaart te brengen. Voorbeelden zijn de OQ45, SQ48, SCL-90.

Echter, dergelijke klachtenlijsten zijn mijns inziens niet goed in staat om de richting van een therapie of behandeling te bepalen. Ook meten zij niet goed het stress-niveau op de belangrijke levensgebieden.

Daarom heb ik een korte, eenvoudige vragenlijst ontwikkeld die snel een overzicht kan geven van de meest belangrijke stressoren (= spanningsbronnen) in iemand's leven. Na het invullen van deze vragenlijst krijg je automatisch een rapportje toegestuurd waarin je kunt zien wat je belangrijkste stressoren zijn en hoe groot je stress is.

Een dergelijk overzicht is heel handig om voor jezelf en je therapeut te bepalen hoe ernstig je stress is en op welke levensgebieden je de meeste stress ervaart. Er kan dan eenvoudiger een richting gekozen worden waar de behandeling zich als eerste op moet richten.

Hoe het werkt? Je beantwoordt binnen 3 minuten enkele vragen die vooral nagaan hoe tevreden jij nu bent. Jouw tevredenheid wordt gemeten op de belangrijkste 3 domeinen in iemand's leven:

1. Gezondheid (lichamelijk als ook geestelijk)
2. Relaties
3. Zinvolle dagbesteding. 

Daarnaast wordt ook gevraagd naar je copingstijl= je manier van omgaan met problemen.

De stress wordt niet direct gemeten want daarvoor zijn er ook lichamelijke metingen nodig. De stress wordt afgeleid op basis van je tevredenheid. Er wordt simpelweg vanuit gegaan dat de mate van tevredenheid iets zegt over je stress-niveau. Hoe ontevredener, hoe meer stress zich in je lichaam bevindt. Een simpele maar mijns inziens zeer effectieve aanname binnen een therapie-setting.

Natuurlijk kun je het niet eens zijn met deze manier van stress meten, maar in mijn klinische ervaring ligt er een duidelijk verband tussen ontevredenheid en je stress-niveau.

De vragenlijst is experimenteel, geheel nieuw, dus onderzoek ernaar kan natuurlijk gedaan worden. Maar ik denk dat het een heel bruikbaar klinisch instrument is dat een richtinggevend onderdeel van een behandeling kan zijn.

Immers: je ziet snel in een overzicht waar iemand's ontevredenheid in zijn/haar leven ligt. Vaak ligt daar dan ook een belangrijke hulpvraag, om deze ontevredenheid te verminderen. Deze stress-meter geeft mijns inziens snel weer waar je je met de cliënt op kan richten om zijn/haar stress te verminderen.

Voorbeeld van een S.O.M. stress-rapport

Onderstaand is een voorbeeld te zien van het rapport wat je krijgt als je de S.O.M. invult. Niet alles wordt getoond om illegaal kopiëren tegen te gaan. 

In dit voorbeeld is duidelijk te zien dat de algemene stress-score behoorlijk hoog is: 63.5% (range: 0-100%). Met name Liefdesrelatie en Coping (zowel de zwakke als sterke coping) zijn duidelijk grote stress-bronnen. Hoe meer stresspunten hoe meer stress daar te vinden is.

In het Overzicht links onderaan is duidelijk met kleuren te zien dat de zwakke coping zeer slecht scoort als het gaat om tevredenheid daarover. 

Een behandeling hier zou dus direct gericht kunnen worden op de zwakke en sterke coping, daarna zou direct gekeken kunnen worden naar Relaties (met name de liefdesrelatie).

Hierboven is een S.O.M. STRESS-overzichts-meter rapport te zien. 

Bij 1. is een top 4 te zien van de grootste stressoren. Zo is in dit voorbeeld het Overspoelen met emoties de grootste stressor (20 punten), gevolgd door Actief aanpakken van problemen (16 punten). Let wel: hier is deze persoon het minst tevreden over en verondersteld wordt in dit model dat dit dan ook de meeste stress oplevert.

Bij 2. zijn de 6 domeinen te zien waar meestal de meeste ontevredenheid of stress vandaan kan komen. In dit geval is de Zwakke coping naast de Sterke coping voor deze persoon het minst tevreden stellend. Een therapeut kan er daarom voor kiezen deze domeinen als eerste aan te pakken, om zo de hoeveelheid stress te verminderen.

De totale Stress-score is 63.5% (range 0-100%) en dat is veel te hoog, vandaar de kleur Rood. Begeleiding van deze cliënt wordt dringend aanbevolen.

In vergelijking met veel algemene klachtenvragenlijsten in de GGZ biedt deze Stress Overzichts Meter een iets andere kijk op stressoren. Natuurlijk wordt alle stress ietwat vereenvoudigd tot enkele hoofddomeinen, maar dat is juist de bedoeling. In mijn klinische ervaring vangen deze domeinen vrijwel alle stressoren op waarmee cliënten zich melden. Indien de inspanningen van een therapeut zich dan snel richten op een domein, dan zie je vaak dat de hoeveelheid stress snel kan afnemen. In feite is het een strategie van de Kortdurende Oplossingsgerichte therapieën. 

Wil jij je Stress-niveau op deze manier te weten komen? 

Klik dan HIER om de S.O.M. vragenlijst in te vullen

DISCLAIMER

I will not take any responsibility for how the information on this website will affect you. It always remains your responsibility to handle all information with care and in case of medical or mental problems you should ALWAYS consult a professional in your neighbourhood!

Ik neem geen enkele verantwoordelijkheid voor hoe de informatie op deze site u zal beïnvloeden. Het blijft altijd uw verantwoordelijkheid om al deze informatie zorgvuldig te bekijken. In het geval van lichamelijke en/of mentale problemen dient u ALTIJD een professional in uw directe omgeving te waarschuwen!