Anno 2023 wordt steeds duidelijker dat de groeiende vraag naar de GGZ (Geestelijke GezondheidsZorg) onbetaalbaar en onhoudbaar dreigt te worden binnen de Nederlandse samenleving. De samenleving lijkt ernstig ziek: zo'n 1.2 miljoen (!) mensen doen een beroep op deze GGZ en dit aantal stijgt alleen maar. Mijns inziens slaat dit nergens op en moet het anders. Meerdere specialisten maar ook adviesburo's roepen dit al veel langer.
Hieronder wil ik een visie neerzetten over de GGZ en daarbij ook een houdbare toekomst. Natuurlijk is het gebaseerd op wat anderen al (lang) bedacht hebben, want - zoals altijd - de oplossingen zijn al lang elders bedacht en uitgesproken. Echter, mijn visie is tevens gebaseerd op neurowetenschappelijke modellen van onze hersenen en ons emotionele systeem, naast mijn klinische ervaring en observaties vanuit cliënten uit vele verschillende culturen.
Ik hoop dat onderstaande visie duidelijk maakt hoe we de zo mogelijk beste toekomst voor de GGZ in Nederland voor elkaar kunnen krijgen: betaalbaar, leuk en langdurig houdbaar zodat de samenleving zich écht gezonder ontwikkelt. Veel leesplezier!
De meeste mensen melden zich bij de GGZ omdat zij teveel stress ervaren, teveel lijdensdruk (=lijden onder het leven) en dat verminderd willen hebben. Een paar zeer veel vóórkomende hulpvragen binnen de GGZ zijn (in volgorde van vóórkomen):
Twee vragen zijn bij al deze stoornissen te stellen:
Het antwoord op beide vragen is een overduidelijk 'ja'. De oorzaken echter, zijn sterk wisselend en daarin liggen ook de mogelijke oplossingen.
Punt 1: We worden emotioneel steeds zieker: verhoudingsgewijs neemt het aantal mensen toe dat emotionele problemen ervaart, en dit al sinds jaren. Het CBS houdt onder meer dat soort cijfers bij en je kunt ze vinden op de site van het ministerie van volksgezondheid: HIER te vinden. Daar is sinds 2010 een geleidelijke (lichte) stijging te zien van psychische klachten maar verontrustend is de sterkere stijging sinds de corona-crisis in 2020. Ook is het verontrustend te zien dat vooral jongeren onder de 18 jaar (met name meisjes) een sterke stijging van emotionele problematiek laten zien, zeker sinds 2020.
Ook het TRIMBOS-instituut houdt meer specifiek cijfers bij over de mentale gezondheid van mensen in Nederland. Deze cijfers worden pas sinds de NEMESIS studies in 1996 begonnen, bijgehouden. Vóór 1996 zijn er geen duidelijke cijfers over de mentale gezondheid bijgehouden in Nederland ! De cijfers van het TRIMBOS-instituut zijn nog schokkender dan de cijfers van het CBS, vermoedelijk omdat het Trimbos de mentale gezondheid veel nauwkeurig meet dan het CBS dat doet. Bijna de helft (48%) van alle Nederlanders blijken sinds 1996 een psychische stoornis te hebben gehad. Uitgesplitst komen angststoornissen het meeste voor (29%), op de voet gevolgd door stemmingsstoornissen (28%) en 17% middelenstoornissen (verslaving). Het rapport NEMESIS is ge-update in 2022, dus hele recente cijfers. Het is HIER te vinden.
Opvallend is ook hier dat sinds 2020 (coronacrisis) er een sterke stijging valt te zien van emotionele stoornissen, met name onder jongeren onder de 18 jaar.
Het is dus in het geheel niet duidelijk in hoeverre we sinds langere tijd, bijvoorbeeld sinds de 2e Wereldoorlog, emotioneel zieker zijn geworden. Ik bedoel, je kunt je juist voorstellen dat tijdens de 2e Wereldoorlog mensen flinke emotionele problemen kenden, veel meer dan ná het einde van de 2e WO. Het is triest om te ontdekken dat de aandacht voor mentale gezondheid in Nederland dus pas echt sinds 1996 (in cijfers althans) op gang kwam. Een schrale troost: dat is in veel landen niet veel anders (zie ook de WHO site over Mental Health).
Punt 2: natuurlijk moeten we - gezien de hoeveelheid mensen die kampen met emotionele problemen en de stijging sinds de corona-crisis - toch anders gaan behandelen binnen de GGZ. Het is anders simpelweg niet meer te betalen straks. Bovendien is er een toenemend personeelstekort binnen de GGZ en dat is de komende jaren zeker niet snel opgelost. Een adviesburo Morgens heeft recent een onderzoek uitgevoerd naar de uitdagingen waar de GGZ voor staat en dat is niet mis. Zie HIER de site van Consultancy.nl die het onderzoek mooi heeft samengevat. Je kunt het onderzoek van Morgens HIER downloaden.
Duidelijk is wel dat we anders moeten gaan behandelen. Op de site van adviesburo Morgens vind je HIER ook interviews met bestuurders en anderen in de GGZ voor hun visie voor een toekomstbestendige GGZ.
Er zijn meerdere redenen die de hulp- en zorgvraag van mensen beïnvloeden. Hieronder een paar redenen die ik zo kan noemen. Eén van de belangrijkste is punt 1 hieronder:
Een voorbeeld? In de jaren '90 van de vorige eeuw was er een enorme explosie aan mensen met een Whiplash na een auto-ongeluk. Dat begon, zoals zo vaak in de Verenigde Staten en het waaide over naar Europa. Plotsklaps liep vrijwel iedereen met een nekkraag en had men, zelfs na een kleine aanrijding van achteren, nek- of schouderpijnklachten die maanden aanhielden. Letselschade-advocaten zijn hier aardig rijk van geworden, verzekeringsmaatschappijen een stuk minder. Gelukkig zakte deze 'hype' halverwege de jaren 2005 wat in en nu komt het minder voor.
Momenteel is er een enorme explosie van de vraag naar ADHD diagnostiek: iedereen meent ADHD te hebben. Het merendeel van de intakes van meerdere GGZ-instellingen betreft een vraag naar ADHD-onderzoek. Veel mensen die zich aanmelden zeggen dat zij deze suggestie van de praktijkonderzoeker bij de huisarts gehoord hebben. Of van vrienden. Of...van sociale media. Er gaan vele filmpjes op sociale media rond (Tiktok, Instagram, Youtube) waarin zogenaamde influencers jou uitleggen wat ADHD is en welke symptomen er allemaal zijn. Ook de screeners op Internet die je gratis kan invullen, wijzen vrijwel altijd op ADHD (ze zijn positief gebiased).
Zodra mensen wijs wordt gemaakt via allerlei online kanalen dat zij een 'ziekte' hebben op het moment dat zij meer stress hebben in het dagelijkse leven, gaan zij dit ook sneller geloven. Immers, het is toch een mooie verklaring voor je moeilijkheden bij een studie, of voor je stressklachten tijdens het werken of in je relatie? Het 'ziekte-model' is altijd eenvoudig en ontslaat je van de verplichting zélf iets te veranderen aan je leven. Je bent immers ziek en daar kun je niets aan doen. Je moet dan gewoon hulp zoeken.
Het is ronduit schokkend te zien en te lezen hoeveel hulpverleners denken dat iemand met stress ziek is. Huisartsen verwijzen relatief te snel door naar de GGZ met de meest gestelde formulering: "Graag uw advies en behandeling bij een vermoeden van een DSM-5 stoornis". De DSM-5 is het psychiatrisch handboek waarin alle bekende emotionele problemen staan. En als de huisarts al vindt dat je 'ziek' bent, tja, dan is er ook echt iets aan de hand. Maar ook de Praktijkondersteuners GGZ bij de huisartsen denken te snel dat er GGZ-indicatie is, iemand is geestelijk ziek en moet begeleid worden. Psychiaters schrijven erg snel medicijnen voor, zeker als het gaat om depressieve mensen. In plaats van zich voldoende te verdiepen in waarom juist nu de depressie is ontstaan.
Binnen de GGZ wordt nauwelijks de vraag gesteld of de symptomen van iemand volstrekt tijdelijk en normaal zijn, zeker na tegenslagen zoals verlies van werk, relatieproblemen of hoge werkdruk. Er wordt zeer snel direct aangenomen dát iemand ziek is en daarvoor wordt direct gekeken naar een behandelprotocol. Immers, de druk om te behandelen is ook groot, er moet immers een diagnose gesteld worden anders wordt de behandeling ook niet vergoed. Het zorgsysteem zorgt er dus ook voor dat normale stress-periodes in het leven, direct gelabeld worden met een diagnose, dus ook weer binnen het Ziekte-model.
De huidige samenleving heeft nogal wat factoren in zich die best wel hoge druk geven op mensen. Je moet tegenwoordig ook overal aan denken om te overleven. Te beginnen met de financiële druk: je moet een inkomen hebben, dus werk. En werk is zowel een bron van vreugde als helaas vaker ook een bron van stress. Met name de laatste jaren is de werkdruk flink gestegen. Overal zijn er personeelstekorten ontstaan, zeker na de corona-crisis, maar ook omdat er een pensioengolf aan de gang is (we worden namelijk met z'n allen ouder en de lasten komen steeds meer op een kleiner wordende groep werkenden terecht). Dat wil zeggen dat de werkdruk vrijwel overal flink is toegenomen. De meeste werkgevers hebben geen goed beleid ingezet om deze werkdruk te verlichten omdat zij vast zitten in een pervers systeem van produceren en consumeren. De snelheid van productie is de laatste jaren nooit verlaagd maar juist verhoogd. Ook in het onderwijs en de zorg. Tja, dan krijg je een steeds hogere werkdruk. Dat er meer burnout voor komt verbaast mij helemaal niets.
Daarnaast is het al jaren bekend dat wij Nederlanders één van de dichtstbevolkte gebieden in de wereld zijn. En hoe dichter bevolkt, hoe meer psychische problemen. De Trimbos-cijfers zeggen dit hierover: "volwassenen die in de stad wonen hebben vaker een psychische aandoening dan volwassenen die in een minder stedelijk gebied wonen." Dat wisten we ook al jaren. Hoe meer stressoren zoals drukte, geluiden, visuele prikkels, geen natuur, hoe sneller het menselijke brein overprikkeld kan raken.
Een derde eigenschap van onze huidige samenleving is het veelvuldig gebruik van Internet en met name van onze mobiele telefoon. Als je de cijfers ziet over dit gebruik in 2022, dan valt onder meer op dat het schermgebruik van Nederlanders (los van hun werk) gemiddeld 5.5 uur per dag (!) is: 3u en 9 min aan computer of tablet, 2u en 21 min aan de mobiele telefoon. Als je je realiseert dat dit slechts een gemiddelde is dan zijn er ook relatief veel mensen die veel langer dan 7 uur op hun mobiel zitten. Ironisch is dat dergelijk onderzoek niet is uitgevoerd door een gezondheidsdienst maar door een marketingburo (GWI). Een samenvatting van dit onderzoek is HIER te vinden. Het Engelstalige rapport is HIER te downloaden. Positief nieuws: Nederlanders hebben wel de minste schermtijd vergeleken met de andere onderzochte landen.
Waarom ik me zo druk maak om deze schermtijd ? Het is in de meeste gevallen niet echt heel gezond voor je hersenen (of je nek) om steeds maar op een scherm te kijken. Daarnaast zitten mensen erg veel op sociale media die slechts 1 doel hebben: zoveel mogelijk de aandacht trekken zodat iemand blijft kijken. Daarvoor hebben grote bedrijven slimme algoritmes ontwikkeld waardoor mensen in een informatiebubble worden gezogen. Zij denken dat zij ál het nieuws zien maar ondertussen is het slechts een bevooroordeeld algoritme en een heel selectieve keuze van alle informatie die je kan bekijken. Daar komt nog bij dat heel veel filmpjes ronduit onzinnig zijn, of onjuiste informatie bevatten. Met name als het gaat om zogenaamde 'influencers' die ook maar 1 doel hebben: geld verdienen. Hoe meer aandacht zij kunnen trekken hoe beter. En onzinnige filmpjes en uitspraken trekken nu eenmaal onze fundamentele nieuwsgierigheid.
Ons brein heeft namelijk één fundamentele basisemotie wat men wel exploratie-drift of drive kan noemen: álles wat nieuw, afwijkend is, trekt namelijk de aandacht. Hierdoor zie je steeds minder de werkelijkheid omdat je niet álle informatie binnen krijgt via sociale media. Dus ook geen kritische kanttekeningen, niets. Mensen worden daarmee steeds kritieklozer en dommer (en ongezonder omdat veel schermtijd meestal ook betekent dat je minder beweegt op een dag).
Een vierde ziekmakende factor binnen onze samenleving is dat de laatste jaren de crises zich lijken op te stapelen: de spanningen in de wereld nemen toe (oorlog Rusland-Oekraïne, oorlog Israël-Palestijnen), de financiële crisis met hoge inflaties, de energiecrisis, de werkcrisis met verlies van banen door toenemende automatisering en AI, en vooral de klimaatcrisis. De corona-crisis heeft vermoedelijk een en ander flink verergerd, en we zijn zeker nog niet van de gevaren van een nieuwe virusepidemie af.
Een vijfde factor is de toegenomen polarisatie overal op de wereld. Mensen lijken steeds minder verdraagzaam, mogelijk door de toegenomen stressoren door al die crisissen. Er is overal in de wereld een ruk naar (extreem) rechts, naar popullsme. Men heeft behoefte aan 'sterke' leiders die de problemen wel even snel zullen oplossen. Hoe dom zijn mensen eigenlijk ?
Ik durf het bijna niet te zeggen maar in de gehele wereld, ook in Nederland, zie je de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaan. In de Westerse samenleving wordt steeds meer het gebruik van Internet aangemoedigd en het veelvuldig gebruik van de mobiele telefoon bij jongeren is ongekend. Ook als men in de klas moet opletten, als men thuis huiswerk moet maken, altijd is de mobiele telefoon aan. Doordat bij de meeste jongeren ook alle berichtjes met geluid binnenkomen, worden ze elke dag honderden tot duizenden keren gestoord in hun concentratie op hun huiswerk! Het is volstrekt logisch dat zij hierdoor minder geconcentreerd leren en dat hun brein leert om zich minder te focussen op 1 ding. Natuurlijk ontstaan er dan concentratieproblemen.
Het kwaad is helaas al geschied na jaren van het toestaan van mobieltjes in de schoolklas. Daarnaast, door b.v. de corona-crisis, hebben duizenden jongeren slechter onderwijs (online) gehad dan in de jaren daarvoor. Deze jongeren weten over het algemeen minder, hebben een slechtere concentratie en hun motivatie-vermogen is tevens zwakker. Logisch dat nu blijkt dat veel van deze jongeren emotionele problemen hebben ontwikkeld. Dat heeft niet alleen maar te maken met het feit dat zij vaak thuis moesten zitten en in hun sociale ontwikkeling gestoord zijn. Ik ken genoeg jongeren die zich juist met hun (paar) vrienden heel goed hebben kunnen vermaken in corona-tijd. Die zijn helemaal niet sociaal zwakker of onderontwikkeld geworden.
Samenvatting
De manier waarop mensen naar zichzelf kijken en naar welke emoties zij hebben, hoe zij deze stress (= intense emoties) interpreteren, bepaalt in sterke mate of zij denken geestelijk ziek te zijn. Meerdere factoren zoals de GGZ zélf, de ziekmakende samenleving, hebben mensen steeds minder kennis of zelfs desinformatie (onjuiste kennis) gegeven over wat stress is en hoe daar goed mee om te gaan. Dát is waarom zij zich teveel aanmelden bij de GGZ, terwijl dat helemaal niet nodig is.
De bovenstaande lange inleiding was even nodig om duidelijk te maken welke onderliggende factoren mijns inziens de vraag naar de GGZ hebben doen exploderen. Ze geven tevens aan welke oplossingen dan denkbaar zijn. Deze oplossingen worden ook door adviesburo's en verschillende specialisten in de GGZ genoemd. Hieronder zal ik dan (eindelijk) de mogelijke oplossingen schetsen. Hierbij probeer ik ook de kennis vanuit de neurowetenschappen mee te wegen.
De oplossingen zijn zowel binnen de GGZ mogelijk als ook binnen de samenleving als geheel.
Allereerst de oplossingen die wij als professionals binnen de GGZ kunnen uitvoeren:
OPLOSSING 1: Gebruik veel meer het referentiekader vanuit de Positieve Psychologie en laat het ziekte-model veel vaker los
Ga er als professional vanuit dat een cliënt geholpen moet worden om zijn of haar eigen veerkracht en draagkracht zo snel mogelijk weer op orde moet krijgen. Ga er dus NIET vanuit dat de cliënt zwak en kwetsbaar is, maar ga op zoek naar de sterke kanten van iemand die eerder al succesvol waren om tegenslagen aan te kunnen. Vaak blijkt dan dat de cliënt veel meer kán dan hij/zij zelf dacht. Alleen was hij deze hoop en dit zelfvertrouwen even kwijt.
OPLOSSING 2: GGZ-behandelingen moeten vooral oplossingsgericht zijn, in het hier en nu en maximaal 20 sessies
Iemand die zich aanmeldt bij de GGZ heeft vaak de beruchte 'druppel' meegemaakt, die de emmer deed overlopen. Maar daarvoor heeft iemand meestal wel redelijk kunnen omgaan met tegenslagen. Daarom dient de GGZ-behandeling zich vooral te focussen op de inefficiënte copingstijl van de cliënt. Dat kan door bij het Intake-gesprek al te vertellen dat de behandeling in feite een 'cursus' zal zijn over de beste copingstijl en de optimale emotie-regulatie. De nadruk zal liggen op Oplossingsgerichte methoden en het versterken van iemand's zelfbeeld. Hierdoor wordt iemand's veerkracht sterker gemaakt om toekomstige tegenslagen beter aan te kunnen en daardoor terugval te voorkómen.
Behandeling binnen de GGZ gaat dus NIET over teruggaan naar het verleden, en daar uitgebreid over blijven praten, maar over het aanleren van nieuwe denk- en gedragspatronen. Natuurlijk is het verleden interessant, met name om uit te leggen hoe iemand in het hier en nu is gaan denken en doen. Maar de grote nadruk die nog altijd binnen de GGZ wordt gelegd op dat verleden, is mede de oorzaak van nog altijd veel te lange, zinloze gesprekken waardoor de behandelingen in met name de specialistische GGZ heel lang kunnen duren. Sessies van 20-50 keer zijn redelijk standaard terwijl al heel lang uit onderzoek blijkt dat het meeste effect van een behandeling al binnen 10-12 sessies te zien is. Behandelingen langer dan 20 sessies leveren vrijwel nooit meer op dan de eerste 15 sessies.
Ook blijkt uit onderzoek dat de methode van de gesprekken nog niet eens zoveel doet: alle methoden lijken ongeveer hetzelfde te werken. Belangrijker is, ook volgens Jim van Os (psychiater) de klik tussen cliënt en de behandelaar en de klik tussen cliënt en de behandelmethode die wordt aangeboden. Dat is exact ook mijn eigen ervaring!
OPLOSSING 3: De cliënt is geheel zélf verantwoordelijk voor de keuzes die hij kan maken, niet de therapeut.
De meeste GGZ-therapeuten denken dat zij degene zijn die de cliënt moeten helpen. Hiermee trappen zij in de valkuil die een cliënt hen aanbiedt: "ik ben zwak, help jij mij maar...(dan hoef ik niets te doen namelijk)". Deze omkering van verantwoordelijkheid zie je nog altijd veel terug binnen de GGZ-behandelingen. Je moet vooral begripvol zijn, de emoties van cliënt de vrije ruimte geven, en vooral doen alsof de cliënt ziek, zwak en kwetsbaar is. Hiermee leer je je cliënt echter totaal niet dat hij/zij een eigen veerkracht heeft en dat hij/zij zélf keuzes en stappen moet maken om uit de problemen te komen. Cliënten kunnen vaak wel degelijk keuzes maken, maar in de meeste gevallen willen zij dat niet.
Het is een enorme misvatting dat een cliënt door emoties geen keuzes kan maken. Alleen in uitzonderlijke situaties blijkt het cognitieve systeem uitgeschakeld te kunnen worden zodat bijvoorbeeld iemand letterlijk verlamd is van angst en letterlijk geen stap meer kan zetten. Maar bij de meeste cliënten geldt dit niet en is er vooral sprake van weerstand tegen iets willen veranderen aan zichzelf. Terwijl de keuzes die gemaakt moeten worden vaak verrassend simpel zijn en daarom juist door de therapeut herhaaldelijk benoemd moeten worden. Komt een cliënt zelfs met kleine keuzes die voorgesteld worden niet verder, dan is kennelijk de lijdensdruk en motivatie om te veranderen niet groot genoeg. De therapie dient dan gestopt te worden en de cliënt mag terugkomen als hij wél meer bereid is stappen te nemen. Een dergelijke directieve of strenge aanpak ontbreekt bij de GGZ-behandelaren. Of dat te maken heeft met de overwegend vrouwelijke behandelaren binnen de GGZ is onduidelijk.
OPLOSSING 4: Veel meer kan gebruik gemaakt worden van eHealth cursussen waarbij in enkele gesprekken de cliënt hierbij begeleid wordt
De cursussen zijn vaak wel erg simpel maar indien goed uitgevoerd behoorlijk effectief. Het probleem is meestal dat cliënten nauwelijks gemotiveerd zijn om deze cursussen uit te voeren. Ze missen het menselijke contact met een behandelaar. Deze behandelaar zal zich voornamelijk moeten opstellen náást een cliënt om het leren te vergemakkelijken. Een begripvolle behandelaar kan meestal goed uitleggen waarom deze cursusstappen nodig zijn om de eigen emotionele problemen op te lossen. Maar de cliënt zal moeten beseffen dat hij degene is die de stappen moet maken.
OPLOSSING 5: Zet vooral in op Online behandelingen
Sinds de corona-crisis is duidelijk geworden dat online behandelingen minstens zo effectief zijn als behandelingen op de praktijk. Het heeft enkele voordelen voor de cliënten zoals geen reistijd en het kan in feite overal gegeven worden. Daarnaast heeft het ook voordelen voor de behandelaren die ook in feite overal kunnen werken. Dit vergroot hun plezier in het werk ook. Ook nieuwe collega's kunnen met dit voordeel gemakkelijker binnen gehaald worden.
OPLOSSING 6: Betrek het directe sociale systeem van de cliënt bij de GGZ-behandeling
Met toestemming van de cliënt is het betrekken van zijn directe omgeving vaak voor meer dan 40% effectief in een behandeling. Meestal wordt de partner bij de behandeling betrokken, maar het kan ook de werkgever of een collega of goede vriend zijn. Dat hangt er maar vanaf waar de hoofd-stressoren (spanningsbronnen) liggen die de emotionele problemen vooral hebben veroorzaakt. Juist omdat er meerdere mensen zich actief achter de cliënt scharen, voelt de cliënt dit als een sterke extra steun. Hierdoor neemt de spanning vaak snel af. Sommige problemen kun je namelijk nooit alleen oplossen.
OPLOSSING 7: Meer kennis van de neuropsychologie en het cognitieve systeem van een cliënt
Als een GGZ-behandelaar veel beter het cognitieve systeem van een cliënt kan inschatten én ook weet hoe het geheugen, de aandacht en de executieve functies werken, dan zal een behandeling minder vaak te lang gaan duren. Op basis van bijvoorbeeld hun ontwikkelingsgeschiedenis en schoolcarrière kan al heel goed ingeschat worden wat hun cognitieve capaciteiten zijn. Ook hun antwoorden in gesprekken geven daar al goed zicht op. Cliënten komen nogal eens weg met smoesjes dat zij niet goed geconcentreerd zijn, of een zwak geheugen hebben. Maar opvallend vaak kunnen ze wel heel selectief zijn in het onthouden en uitvoeren van bepaalde activiteiten, bijvoorbeeld als zij er wat bij te winnen hebben of dit erg leuk vinden.
In de opleidingen tot GGZ-therapeut moet veel meer les gegeven worden in allerlei misvattingen van het brein en het emotionele systeem. Hierdoor kunnen therapeuten leren sneller te zien of iemand werkelijk iets niet kan (zeldzaam) of dat hij/zij iets niet wil (veel voorkomend).
Samengevat Oplossingen vanuit de GGZ
1. gebruik het ziektemodel nauwelijks maar vooral de Positieve Psychologie waarbij van de krachten van een cliënt wordt uitgegaan.
2. Behandelingen dienen oplossingsgericht, in het hier en nu en maximaal 15 tot 20 sessies te zijn.
3. Stel de cliënt vanaf het begin verantwoordelijk voor de stappen die hij/zij moet gaan zetten.
4. Zet eHealth cursussen, specifieke zelfhulpboeken zoveel mogelijk in en begeleid vooral de vooruitgang bij dit lesmateriaal.
5. Zet vooral in op online behandelingen.
6. Betrek het directe sociale systeem van de cliënt vaker bij de behandeling.
7. Geef behandelaren meer les in neuropsychologie, de werking van het brein en het emotionele systeem om niet kunnen beter te onderscheiden van niet willen.
OPLOSSING 1: Mentale gezondheid, het emotionele systeem en het optimaal omgaan met stress/emoties dient uitgebreid aan bod te komen in het onderwijs vanaf de basisschool.
Het is ronduit belachelijk dat er zeer veel aandacht gaat naar rekenen, taal en geschiedenis, maar nauwelijks naar biologie, kennis over het eigen lichaam en al helemaal weinig over de werking van de menselijke geest, over emoties en stress-beheersing. Uit vele onderzoeken blijkt dat succesvol in het leven worden en staan vooral te maken heeft, niét met analytische intelligentie (feitenkennis vooral), maar met emotionele intelligentie. Emotionele intelligentie is een juiste kennis van en beheersing van je eigen emoties en het juist omgaan met andere mensen, in conflicten of meningsverschillen.
Deze oplossing zou in één klap een heel groot deel van de GGZ overbodig maken, ik schat wel meer dan 50%. Immers, alle cursussen over emotie-verwerking, emotie-beheersing, conflict-beheersing, gezond realistisch denken en het versterken van je zelfbeeld om beter tegenslagen in het leven aan te kunnen, zouden al gegeven zijn binnen het onderwijs. Dit is bij uitstek inzetten op preventie van emotionele problemen. Het adviesbureau Morgens is het geheel met mij eens en adviseert het vak "Mentale gezondheid en weerbaarheid" als vak binnen het schoolsysteem.
OPLOSSING 2: Zorg er als overheid voor dat ongezonde zaken en activiteiten met kracht ontmoedigd worden (b.v. door ze heel duur te maken) en gezonde dingen juist gestimuleerd.
Het argument dat de overheid niet teveel betuttelend moet optreden of een inbreuk moet maken in de persoonlijke vrijheid van mensen, is een drogreden, onzinnig argument. Zolang mensen zelf niet goed weten wat goed of gezond voor hen is, moeten instanties dit duidelijker maken en ingrijpen. Een kind van 5 weet immers ook niet dat veel snoep eten slecht is? Daar zijn de ouders voor. Maar het gaat hier nadrukkelijk om kennis vanuit de wetenschap die veel mensen simpelweg niet weten en daardoor lopen ze sneller (geestelijke) gezondheidsschade op. Het probleem is dan weer dat de gehele samenleving moet betalen voor de GGZ die deze mensen weer moet oplappen.
OPLOSSING 3: De arbeidsinspectie maar ook de werkgeversorganisatie VNO-NCW zou mentale gezondheid en weerbaarheid verplicht moeten stellen voor álle werkgevers in Nederland.
Werkgevers zouden verplicht moeten worden cursussen te volgen vóórdat zij werkgever kunnen worden van werknemers. Cursussen waarin zij leren een gezonde, normale werkgever te zijn die heel goed let op de mentale gezondheid van zijn werknemers. Mijn ervaring is dat het werk één van de grootste stressbronnen is van cliënten binnen de GGZ. Meestal speelt hier een slecht functionerende leidinggevende een negatieve hoofdrol. Er zouden veel minder mensen met emotionele problemen zijn als er goede menselijke werkgevers zouden bestaan. Ook dit is een krachtige vorm van preventie.
OPLOSSING 4: Gemeenten zouden actief cursussen moeten aanbieden aan hun inwoners om het leven van hen positiever en gemakkelijker te maken.
Dat kunnen weerbaarheidscursussen zoals sociale vaardigheidstraining zijn, maar ook sollicitatietrainingen, Internetbankieren, Slim boodschappen doen, Financiën op orde houden, Besparingscursussen, Belastingformulieren invullen. Ook dit zijn preventie-activiteiten die ervoor kunnen zorgen dat mensen niet direct in de emotionele problemen komen.
OPLOSSING 5: De overheid zou moeten komen met een langdurig stappenplan om de leefomgeving duidelijk te verbeteren.
Dit is heel algemeen maar wel essentieel. Als je een samenleving zó inricht dat er automatisch veel stress gaat ontstaan, dan krijg je natuurlijk meer emotionele problemen bij mensen. Als je grote steden toestaat, dan moet je de inrichting ervan wel strak organiseren. Bijvoorbeeld, wijken verplicht stellen voldoende bomen en groen te hebben, de auto's voornamelijk te weren en meer in te zetten op deelauto's. Maar ook ervoor zorgen dat elke wijk een gezellig buurthuis heeft waar van alles te doen is, zoals allerlei spelletjes, koffie en thee drinken, tijdschriften lezen, reparatiecafé's. Het gaat er vooral om dat mensen plekken hebben waar het leuk is te zijn, elkaar te ontmoeten. Net zoals het aanleggen van stadsparken.
Tevens praat ik ook over een goed functionerend openbaar vervoer waardoor er minder auto's op de weg komen. Hierdoor zullen we én een toekomstig verkeersinfarct kunnen voorkomen én de mensen zullen zich met minder stress kunnen bewegen.
Dit zijn allemaal grotere preventieve plannen om een samenleving in te richten met minder stress. De impact hiervan zal heel groot kunnen zijn.
Samengevat Oplossingen vanuit de samenleving
1. Mentale gezondheid en weerbaarheid moeten in het lespakket op alle scholen
2. De overheid zou zeer actief gezond gedrag moeten stimuleren en ongezond gedrag sterk ontmoedigen
3. De overheid en werkgeversorganisaties zouden werkgevers verplichte cursussen moeten geven omtrent goed werkgeversschap gericht op het voorkómen van mentale gezondheidsproblemen bij werknemers.
4. Gemeenten zouden inwoners actief cursussen moeten aanbieden om het leven positiever en gemakkelijker te maken
5. De overheid moet insteken op een langdurig stappenplan om de leefomgeving veel gezonder te maken: meer groen, meer en goed openbaar vervoer, minder auto's, meer buurthuizen en stadsparken.
I will not take any responsibility for how the information on this website will affect you. It always remains your responsibility to handle all information with care and in case of medical or mental problems you should ALWAYS consult a professional in your neighbourhood!
Ik neem geen enkele verantwoordelijkheid voor hoe de informatie op deze site u zal beïnvloeden. Het blijft altijd uw verantwoordelijkheid om al deze informatie zorgvuldig te bekijken. In het geval van lichamelijke en/of mentale problemen dient u ALTIJD een professional in uw directe omgeving te waarschuwen!